Từ ngày 20/5 đến ngày 22/5/2025, đoàn đại biểu của Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Việt Nam (Ủy ban) đã tham dự Lễ kỷ niệm 150 năm Công ước Mét (20/5/1875 – 20/5/2025) do Văn phòng Cân và đo Quốc tế (BIPM) tổ chức. Đây là sự kiện trọng đại nhằm tôn vinh vai trò của đo lường đối với khoa học, công nghiệp, đổi mới sáng tạo và sự phát triển của xã hội toàn cầu.

Công ước Mét, được ký kết vào ngày 20/5/1875 bởi 17 quốc gia tại Paris, đã đặt nền móng cho hệ thống đo lường thống nhất toàn cầu, dựa trên Hệ đơn vị quốc tế (SI). Hiệp ước này thành lập BIPM, Hội nghị Toàn thể về Cân và Đo (CGPM), và Ủy ban Quốc tế về Cân và Đo (CIPM), tạo ra một khung pháp lý và khoa học để đảm bảo tính chính xác và đồng bộ trong đo lường trên toàn thế giới. UNESCO cũng đã chính thức công nhận Ngày Đo lường Thế giới là “Ngày Quốc tế” của tổ chức này từ tháng 11/2023. Sau quyết định trên, sự kiện ra mắt diễn ra vào ngày 14/5/2024 thể hiện vai trò thiết yếu của đo lường đối với các mục tiêu phát triển bền vững, thương mại quốc tế, khoa học, giáo dục, y tế và năng lượng.

Chủ đề của Ngày Đo lường Thế giới năm 2025 “Đo lường cho mọi người, mọi thời đại – 150 năm Công ước Mét” khẳng định vai trò của đo lường như một ngôn ngữ chung, hỗ trợ thương mại, khoa học, công nghệ, và đổi mới sáng tạo toàn cầu. Lễ kỷ niệm và các hoạt động liên quan được tổ chức tại trụ sở của UNESCO, trụ sở của BIPM và Trung tâm Hội nghị Versailles, Cộng hòa Pháp với sự tham dự của Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Pháp, Đại diện UNESCO, đại diện từ Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), Liên đoàn Quốc tế về Hóa học Lâm sàng và Y học Phòng thí nghiệm (IFCC),  Liên minh Viễn thông Quốc tế (ITU), Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) và các đại biểu của hơn 100 quốc gia thành viên chính thức và thành viên liên kết của BIPM. Sự kiện bao gồm các phiên họp tại Trụ sở UNESCO, Paris vào ngày 20/5, và hội nghị chuyên đề tại Trung tâm Hội nghị Versailles vào ngày 21-22/5.

Việt Nam trở thành thành viên hợp tác thứ 15 của CGPM vào ngày 10/10/2003. Từ đó đến nay, Việt Nam luôn tích cực tham gia vào các hoạt động của BIPM, đặc biệt là Thỏa thuận Thừa nhận lẫn nhau toàn cầu về đo lường (CIPM MRA) – một cơ chế thừa nhận quốc tế đối với chuẩn đo lường quốc gia và giấy chứng nhận hiệu chuẩn do Viện Đo lường quốc gia ban hành. Tham dự Lễ kỷ niệm lần này, đoàn đại biểu của Việt Nam gồm ông Trần Quý Giầu – Trưởng Ban, Ban Đo lường; bà Ngô Thị Ngọc Hà – Viện trưởng Viện Đo lường Việt Nam; ông Nguyễn Anh Sơn – Phó Viện trưởng, Viện Đo lường Việt Nam.

Các đại biểu của Ủy ban tham dự sự kiện tại trụ sở UNESCO

Đây là cơ hội cho đoàn công tác của Ủy ban trao đổi kiến thức chuyên môn về các chủ đề liên quan đến lĩnh vực đo lường, như Lịch sử 150 năm sử dụng hệ thống đo lường quốc tế; Thách thức tương lai cho chủ nghĩa đa phương khoa học và kỹ thuật; Thách thức tương lai cho đo lường toàn cầu và Các phiên thảo luận về đo lường trong kỷ nguyên lượng tử, và cách mạng kỹ thuật số FAIR (Findable – Accessible – Interoperable – Reusable).

Đoàn đại biểu tham dự Lễ kỷ niệm tổ chức tại Trụ sở UNESCO

Đoàn đại biểu của Ủy ban chụp ảnh kỷ niệm tại Trung tâm Hội nghị Versailles

Trong khuôn khổ chuyến công tác, đoàn đại biểu của Ủy ban đã có cơ hội gặp gỡ và trao đổi với đại diện các Viện Đo lường quốc gia hàng đầu trên thế giới, bao gồm Viện Đo lường Trung Quốc (NIM), Viện Đo lường Thái Lan (NIMT), Viện Đo lường Ấn Độ (NPLI), Viện Đo lường Campuchia (NMC), Viện Đo lường Belarus (BelGIM), cùng nhiều tổ chức đo lường quốc tế khác. Lễ kỷ niệm là dịp quy tụ các chuyên gia trong lĩnh vực đo lường toàn cầu, tạo không gian giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm và tăng cường kết nối hợp tác. Đại diện của Ủy ban đã tích cực trao đổi thông tin, cập nhật xu hướng phát triển và thảo luận về các kế hoạch hợp tác song phương và đa phương, thể hiện rõ cam kết thúc đẩy hợp tác quốc tế nhằm nâng cao năng lực đo lường quốc gia, phục vụ cho khoa học, đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững.

            Đoàn đại biểu Ủy ban gặp gỡ, làm việc cùng Viện Đo lường quốc gia Belarus

                                                 Việc tham dự Lễ kỷ niệm 150 năm Công ước Mét là minh chứng cho cam kết hội nhập sâu rộng của Việt Nam vào hệ thống đo lường quốc tế. Đồng thời, đây cũng là dịp quan trọng đánh dấu 75 năm Việt Nam thống nhất sử dụng hệ đo lường theo hệ Mét. Thông qua sự kiện, Viện Đo lường Việt Nam cũng có thêm cơ hội học hỏi, mở rộng hợp tác nghiên cứu, đào tạo và nâng cao năng lực kỹ thuật, góp phần phục vụ đắc lực cho khoa học, công nghệ đổi mới sáng tạo và phát triển kinh tế số trong thời gian tới.

Nguồn: Đặng Thu Thủy, Phòng Kế hoạch – Hợp tác, Viện Đo lường Việt Nam